Jedanaest akustičnih eseja

Ivana Golijanin, književna kritičarka

 Arian Leka – Jedanaest akustičnih eseja

(…) Književnost Ariana Leke pokazuje nam da u Albaniji postoji književnik koji je glas svih nas, svih onih koji u užasima današnjeg svijeta pokušavaju naći odgovore na ključna pitanja našeg opstanka. Svih onih mikrosvjetova koji u eri zaglušujuće kompjuterizacije i globalizacijskog cunamija istrajavaju tražeći svoje mjesto pod suncem, svoje pravo da opstaju i oplemenjuju planetu. Time dalje možemo kazati da je posrijedi autor koji doseže u svojoj literaturi onu ključnu tačku univerzalnog kosmičkog isijavanja, koje je jednako utočište za čovjeka na bilo kojoj geografskoj tački globusa se nalazio. Ono što je ipak suštinsko jeste da Leka u svojoj književnosti traga za autentičnim ljudskim bićem, koje nije postalo robot materijalizma neoliberalnog doba, već je nesputana igra energije, koja traje kao nezavršiv proces kroz vrijeme. (…)

                   Đorđe Krajišnik o književnosti Ariana Leke

(…) Leka, kao nekada Leopold Blum u „Uliksu“, razmišlja o „ogromnim dimenzijama vode na zemlji“, i shvata da je „vladati talasima“, osim bukvalne činjenice o kontroli i plovidbi svjetskih mora, znači i kontrolisanje voda „nekontrolisanog divljaštva“ – to je slika koju smo zaboravili.(…)

(…) Autor u svojim esejima prokazuje evropske demokratije kao ništavilo zato što počivaju na ispraznim formama. Politika, religija, umjetnost i filozofija, nisu više u stanju mobilizirati narode Evrope, a život je sveden na političke zadaće – ono što je Michel Foucault nazvao „biopolitikom“. A. Leka se ne pita samo o prošlosti i sadašnjosti države u kojoj je rođen, nego o povijesti i sadašnjem trenutku Evrope. Uzmimo u obzir kako su ovi eseji pisani u jeku izbjegličke krize, u trenutku kada je emigrantski val otvorio velika pitanja o opstanku „evropejstva“. Albanija se, sa dolaskom i nakon devedestih godina prošlog vijeka, našla u poziciji Filokteta, izolovana i sa ranama koje trule i zaudaraju, a od kojih se polako umire. Povremeno drugi dolaze i uvjeravaju njene stanovnike kako su veliki i značajni za Evropu. Ipak, oni dolaze uzeti ono što im treba i odlaze, ostavivši zemlju sa svim njenim unutrašnjim previranjima, kao i uvijek do sada. „Uzeti što im treba“ je uglavnom usmjereno ka političkim i ekonomskim motivima, dok su sve druge instance sekundarne, gotovo u potpunosti nevažne – čini nam se ne samo za odnos Evrope prema Albaniji, već i odnos čitavog dominantnog Zapada prema ostatku svijeta. U mitskoj posvećenosti Zapadu, dio kontinenta na kojem je Albanija ispada iz evropskog imidža jer je viđena kao stagnirajući prostor kojim vladaju primitivci i kao takva, uvijek će biti skrajnuta. (…)

Ivana Golijanin o knjizi “Jedanaest akustičnih eseja”

Odlomak iz knjige